RETAIL
Keypoints
- Investeringen en consumentenbestedingen houden de economie overeind
- Consumenten veranderen aankoopgedrag in supermarkten om hoge prijzen op te vangen
- Faillissementen in retail nemen toe, leegstand neemt juist af
- Het transactievolume blijft in het tweede kwartaal beperkt, maar prijzen stabiliseren zich
- Top aanvangsrendementen stabiliseren zich, ondanks stijgende rente
Investeringen en consumentenbestedingen houden de economie overeind
De economie kromp het eerste kwartaal met 0,3 procent. Het CBS weet deze daling vooral aan de grotere onttrekking aan de voorraden. Op jaarbasis groeide de economie met 1,9 procent. Deze groei kwam vooral door investeringen, consumptie van huishoudens en overheidsconsumpties. Het aantal banen groeide met 49.000 naar een recordhoogte van 11.538.000. Daarbij steeg het aantal vacatures per 100 werklozen naar 122, een belangrijke indicatie dat er nog steeds sprake is van krapte op de arbeidsmarkt. Door deze krapte hebben werknemers een sterke positie bij de salarisonderhandelingen. De cao-lonen stegen met 5,7 procent op jaarbasis. Werknemers gaan er hard in omdat ze compensatie willen voor de hogere prijzen. De inflatie bedroeg 5,7 procent op jaarbasis. Deze prijsstijging wordt vooral gedreven door de hogere prijzen voor goederen, diensten, voeding en huisvesting. Precies de kosten die huishoudens voelen in de portemonnee nu de energieprijzen weer dalen. Tot meer vertrouwen leidt het tot nu toe niet, want het consumentenvertrouwen bleef onverminderd negatief.
CONSUMENTENPRIJSINDEX EN COMPONENTEN (%-MUTATIE)
Bron: CBS (2023), bewerking door Achmea Real Estate
Consumenten veranderen hun aankoopgedrag in supermarkten om hoge prijzen op te vangen
De waarde van de detailhandelsomzet in mei groeide 4,6 procent op jaarbasis, terwijl het volume in dezelfde periode daalde met 5,8 procent (CBS, 2023). Consumenten kunnen dus steeds minder producten kopen voor hetzelfde geld. Consumenten worden steeds creatiever met het doen van de noodzakelijke boodschappen. Uit recent onderzoek van ABN Amro bleek dat consumenten hun koopgedrag aanpasten om de prijsstijgingen in de supermarkt op te vangen. Voorbeelden van aanpassingen zijn het minder eten van vlees en snoep. Daarnaast gaven ze aan grotere porties en eenvoudiger gerechten te bereiden. Zolang ze de grotere porties niet in een keer opeten, is deze ontwikkeling niet alleen goed voor de portemonnee, maar ook voor de lijn. De bestedingen aan kleding, schoenen en artikelen daalden, maar aan diensten stegen ze juist. Voorbeelden van diensten zijn verzekeringen, openbaar vervoer, restaurants, evenementen en de kapper. Het economische beeld is dus wisselend, met positieve en negatieve signalen. De ontwikkelingen in de economie hebben een wisselend effect op de retailmarkt.
DETAILHANDELSOMZET - WAARDE VERSUS VOLUME (2015 = 100)
Bron: CBS (2023), bewerking door Achmea Real Estate
Faillissementen in retail nemen toe, leegstand neemt juist af
Het aantal faillissementen in de handel is de afgelopen maanden sterk gestegen. Dit komt vooral doordat de kosten opliepen. Niet alleen de exploitatielasten stegen sterk, maar ook moesten retailers achterstallige belasting betalen wanneer ze gebruik hebben gemaakt van de uitstelregeling tijdens Covid-19. Daar komen de sterk gestegen financieringslasten bij. Deze combinatie doet veel retailers de das om. Voorbeelden van formules die in zwaar weer verkeren zijn Big Bazaar, Score Group en Nine & Co. Tot leegstand leidt het tot nu toe niet. Vaak is een doorstart mogelijk, maar soms sluit de winkel. In dat geval zijn er groeiende formules die de plekken opvullen. Voorbeelden van formules die de afgelopen periode juist groeiden zijn More & More, Only & Sons, Cotton Club, Mango, Only For Men, Omoda, Siebel en ook het luxueze horlogemerk Breitling. In het tweede kwartaal is er geen daling gezien in de topmarkthuurniveaus in 25 winkelsteden, deze bleven het afgelopen kwartaal alle stabiel. Voor kleine wijkwinkelcentra groeide het tophuurniveau zelfs naar 230 euro per vierkante meter per jaar.
LEEGSTAND ALS PERCENTAGE VAN HET AANTAL VERKOOPPUNTEN EN WINKELVLOEROPPERVLAK
Bron: Locatus (2023), bewerking door Achmea Real Estate
ONTWIKKELING VAN TOPHUURNIVEAUS (€ PER M² PER JAAR) (Q2-2023 VS Q2-2022)
Bron: C&W (2023), bewerking door Achmea Real Estate
Het transactievolume blijft in het tweede kwartaal beperkt, maar prijzen stabiliseren zich
Het voorlopige transactievolume kwam volgens Real Capital Analytics het tweede kwartaal uit op 43 miljoen euro, negentig procent lager dan hetzelfde kwartaal een jaar geleden. Overigens is het in andere sectoren ook extreem rustig. Beleggers maakten afgelopen periode pas op de plaats omdat de rente snel opliep en de financieringslasten stegen. Bovendien lagen de bied- en laatprijzen vaak ver uit elkaar, waardoor kopers en verkopers niet tot deals kwamen. Bovendien is het retailvastgoed vaak goed verhuurd, waardoor het een aantrekkelijk direct rendement oplevert en een verkoop niet direct noodzakelijk is. De top aanvangsrendementen van retailvastgoed zijn stabiel, op een aantal kleine bewegingen na. Dit komt doordat de spread tussen de rente en de aanvangsrendementen voldoende ruimte biedt om de hogere rente op te vangen.
BELEGGINGSVOLUME PER KWARTAAL (€ miljarden)
Bron: Real Capital Analytics / MSCI (2023), bewerking door Achmea Real Estate
TOTAAL RENDEMENT (2008 Q1- 2023 Q1)
Bron: MSCI (2023), bewerking door Achmea Real Estate
Vooruitblik
De retailmarkt functioneert momenteel vooral goed doordat consumenten blijven besteden. Hoewel ze minder producten kunnen kopen voor hetzelfde geld, blijven de bestedingen op peil. Retailers die last ondervinden van gestegen exploitatielasten, hogere financieringslasten en het terugbetalen van uitstaande belastingen krijgen het moeilijk. Zonder doorstart kan dit leegstand veroorzaken. Echter, op de beste plekken in de winkelsteden is nog steeds sprake van krapte en zijn er voldoende formules die uitbreiden. In wijkwinkelcentra is er minder sprake van leegstand. Bovendien melden steeds vaker alternatieve huurders zich uit bijvoorbeeld de zorgsector. Als er ruimte is, kan dit soort functies het winkelcentrum versterken. De inflatie is tot nu toe niet gedaald. Wel zijn er de eerste signalen uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk dat daar de inflatie sneller daalt dan verwacht. Dit is mogelijk een voorbode voor de inflatie in Nederland en de rest van Europa, maar voorlopig lijkt de ECB nog niet klaar met het verhogen van de rente. Oxford Economics verwacht dat de ECB de rente opschroeft tot 4,5 procent eind 2023, daarna stelt de ECB de rente weer naar beneden bij. Dit vooruitzicht is in elk geval een reden voor beleggers om nog even af te wachten, terwijl retail vastgoed op dit moment aantrekkelijk is geprijsd vergeleken met andere sectoren. De beleggingsactiviteit blijft waarschijnlijk in de tweede helft van 2023 beperkt.
SPREAD TUSSEN NETTO AANVANGSRENDEMENT EN 10 JAARS RENTE
Bron: MSCI, Oxford Economics (2023), bewerking door Achmea Real Estate
SPREAD TUSSEN NETTO AANVANGSRENDEMENT PER SECTOR EN 10 JAARS RENTE
Bron: MSCI, Oxford Economics (2023), bewerking door Achmea Real Estate
Deel deze pagina